Op woensdag 14 april 2021 is het adviesrapport van de Commissie Roemer overhandigd aan voormalig minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen. In dit rapport zijn adviezen opgesteld die de rijschoolbranche en de verkeersveiligheid moeten bevorderen. Op het eerste gezicht een goed initiatief maar lang niet alle adviezen in dit rapport zijn even zinvol of vallen bij iedereen in de branche in goede aarde. Draaien de adviezen daadwerkelijk om de verkeersveiligheid of zijn er andere belangen die behartigt dienen te worden voor bepaalde partijen en lobbies?
Rijopleiding In Stappen
Leidend in het adviesrapport is het verbeteren van de kwaliteit van de opleiding. Het advies is een ‘Rijopleiding in Stappen’. Een dergelijke modulaire opleiding met meerdere toetsmomenten zou examengericht opleiden in de toekomst moeten voorkomen. Deze toetsmoment zijn echter afgestemd op een bepaalde fase of module van de rijopleiding waardoor dezelfde competenties niet meerdere keren worden getoetst en vandaar slechts een momentopname blijven.
In het adviesrapport staan meerdere paragrafen waarin Alliantie Samen Sterk wordt aangehaald om te onderbouwen dat de huidige vorm van rijopleidingen op de schop moet. De brancheverenigingen die deel uitmaken van A.S.S. vertegenwoordigen slechts 10 procent van de rijscholen. De input van de overige rijscholen is hier minimaal of helemaal niet in meegenomen. Het is geen raadsel wie er het meeste baat heeft bij het omvormen van de rijopleiding. De voorgestelde adviezen rijmen in ieder geval totaal niet met de stappen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Dat wordt ook bevestigt door veel rijscholen.
Ongeveer 8000 rijscholen doen opleiding via IBKI. Op het moment dat al deze instructeurs een RIS certificering moeten halen kost hen dit veel geld zonder dat de kwaliteit van de opleiding daadwerkelijk verbetert. Als het goed is krijgt een leerling nu ook eerst te maken met simpele verkeerssituaties voordat de meest lastige verkeerssituaties aan bod komen tijdens de rijles. De leerling begint dus toch altijd bij de basis om dan in fasen verder te leren? Een Rijopleiding In Stappen biedt helemaal geen extra voordelen ten opzichte van IBKI. Sterker nog, de extra examenmomenten zorgen alleen maar voor nóg langere wachttijden bij het CBR.
Schuld in de schoenen geschoven van rijscholen
In het adviesrapport is te lezen de consument een rijschool uitzoekt op basis van de prijs. Commissie Roemer bestempelt dit als negatief omdat het prijsconcurrentie tussen rijopleiders in de hand zou werken, terwijl gezonde concurrentie nou eenmaal marktwerking is.
In het rapport wordt de aanname gedaan dat de kwaliteit van de rijschool verloren gaat door het verlagen van de lesprijs. Het is onduidelijk welke bewijsgrond hiervoor is gevonden. Bovendien blijkt uit onderzoek (Markteffect, 2018) dat consumenten wel degelijk verder kijken dan enkel de tarieven van een rijschool. In dit onderzoek worden negen aspecten genoemd waar de meeste respondenten naar kijken bij het maken van een keuze voor een rijschool. De lesprijs staat pas op nummer zes.
Rijscholen worden er tevens van beschuldigd zich te beperken tot de onderdelen die op het examen worden getoetst. Wat in feite betekent dat het examen onvoldoende onderdelen toetst. Moet de verbetering dan niet juist in de examens zelf gezocht worden?
Verkeersveiligheid verbeteren
Het rapport van de Commissie Roemer is opgesteld met als doel de rijschoolbranche te verbeteren en het aantal verkeersongevallen onder jongeren te verminderen. Maar de adviezen die aangedragen worden door de commissie dragen niet bij aan die verkeersveiligheid. De verkeersongevallen onder jongeren zijn vaak eenzijdig. En deze eenzijdige ongelukken worden niet veroorzaakt doordat de bestuurder de verkeersregels niet kent. Als we kijken naar wat dan wel de oorzaken van ongevallen onder jongeren zijn, zien we dat afleiding zoals de mobiele telefoon, vermoeidheid, alcohol of het feit dat jongeren vaak in een oudere auto rijden de voornaamste redenen zijn dat jongeren relatief vaak betrokken zijn bij ongevallen. Het SWOV (wetenschappelijk onderzoek naar verkeersveiligheid) heeft het dan ook over begeleid rijden en voorlichtingscampagnes voor jongeren als oplossingen om bij te dragen aan de verkeersveiligheid.
In plaats van te focussen op de indeling van een rijopleiding had Commissie Roemer beter kunnen kijken naar de oorzaken die het meest voorkomen bij ongevallen onder jongeren om hier gegronde oplossingen voor te adviseren. Door de meest voorkomende oorzaken aan te pakken zou het beoogde effect ook veel groter zijn. Wellicht kan de Commissie in de toekomst een adviesrapport uitbrengen waarin oplossingen staan die problemen echt aanpakken. Intussen moedigt Stichting BBR de rijschoolbranche aan om de jonge leerlingen bewust te maken voor de bovengenoemde gevaren en zo samen de verkeersveiligheid te verhogen!