Het CBR kampt al jaren met te lange reserveringstermijnen. De trage en bureaucratische organisatie hernieuwt steeds zijn belofte om deze wachttijden in te perken. Belofte maakt schuld, maar het ziet er niet naar uit dat het CBR zijn belofte op korte termijn kan waarmaken. Pechtold wijst naar de pandemie als zondebok.
De pandemie heeft weliswaar een rol gespeeld in de oplopende wachttijden, maar een verklaring voor het feit dat dit probleem zich al jaren voordoet is het allerminst. Het probleem zit diepgeworteld.
Waar zit de pijn?
De voornaamste reden die ten grondslag ligt aan de problematiek is een chronisch tekort aan examinatoren. In het jaarverslag van het CBR uit 2019 is te lezen dat ”er continue monitoring van vraag en aanbod plaatsvindt om binnen de reserveringstermijnen de dienstverlening te kunnen aanbieden zonder overcapaciteit te creëren”. Wie tussen de regels door leest snapt dat het CBR zijn dienstverlening vanuit economische overwegingen in theorie dusdanig probeert te stroomlijnen dat dit tot nu toe in de praktijk altijd ten koste gaat van de efficiëntie. Het bestuursorgaan houdt op basis van dit statement en gegevens uit andere jaarverslagen de lange wachttijden, al dan niet bewust, eigenhandig in stand. Wanneer het zonder overcapaciteit steeds niet haalbaar is om de dienstverlening binnen de reserveringstermijnen aan te bieden: probeer het dan eens met overcapaciteit. Ondanks het nieuwe leiderschap is het evident dat het CBR volledig is vastgeroest in oude gewoontes. Het is tijd voor een frisse wind waarmee de wachttijden zijn in te korten.
In periode 2018 tot en met 2020 heeft het CBR naar eigen zeggen 150 nieuwe examinatoren in dienst genomen. In realiteit is het CBR er qua werkelijk aantal examinatoren in 2020 ten opzichte van 2019 op achteruit gegaan, terwijl de werkvoorraad sindsdien alleen maar is toegenomen.
Neveneffect
Het tekort aan personeel dat examineert heeft naast de lange wachttijden een neveneffect. Om het gat tussen het aantal werknemers en de werkdruk op te vangen worden gepensioneerde examinatoren teruggevraagd en moet men noodgedwongen veel overuren maken. Een nadelig gevolg daarvan is dat het ziekteverzuim onder examinatoren schrikbarend hoog is.
Onvoldoende onderbouwde maatregelen
De maatregelen die het CBR aandraagt om de wachttijden terug te dringen zijn het verhogen van de leeftijdsgrens om examen te mogen doen, het afschaffen van het faalangst-examen en het schrappen van de tussentijdse toets. Het aanpassen van de functie-eisen voor examinatoren naar wat de branche nodig heeft is wellicht een betere oplossing voor een gedeelte van het probleem. Op dit moment is een van de harde eisen bijvoorbeeld dat een kandidaat minimaal 10 jaar in het bezit is van het rijbewijs, terwijl het aantal jaar geen invloed heeft op een persoon zijn capaciteiten of (rij)ervaring.
Hoe nu verder?
Het rekruteren van competente kandidaten voor een opleiding tot examinator blijkt een hele opgave voor het CBR. In 2017 werd slechts 1 procent van alle sollicitanten voor deze beroepsgroep aangenomen. Wij adviseren het CBR om de focus gedeeltelijk te verleggen naar een specifieke maar uiterst vakbekwame groep die voor een deel staat te trappelen om deze carrièreswitch te maken, namelijk: rijinstructeurs. De arbeidsvoorwaarden bij het CBR zijn immers niet onverdienstelijk en reden genoeg voor een groot aantal van hen om een loopbaanverandering in ieder geval te overwegen.
Waarom?
Rijinstructeurs beschikken over meer dan voldoende kennis van rijvaardigheid en brengen bakken ervaring met zich mee. Om deze reden is deze groep sneller op te leiden waardoor een verkorte versie van het opleidingstraject volstaat om aan de slag te kunnen. Daarnaast heeft deze groep na de opleiding minder begeleiding nodig en kunnen andere examinatoren zich volledig richten op het examineren van kandidaten.
Nu de werkdruk door de lockdown nog groter is, is het verstandig om nu betere keuzes te maken voor de toekomst. Richt de pijlen nou eens op overcapaciteit zodat nu wel efficiënt te werk wordt gegaan om aan de grote vraag te voldoen. Verander daarnaast de functie-eisen en laat de nietszeggende eisen zoals ‘minimaal 10 jaar in het bezit van het rijbewijs’ achterwege. Tenslotte, neem professionals in het vakgebied aan. Leid rijinstructeur op tot examinator.