Er zijn verschillende wegen naar het rijbewijs, en één van de keuzes die elke kandidaat moet maken is of ze een extra oefentoets willen afleggen in voorbereiding voor het praktijkexamen. De vraag is echter of deze extra praktijktoetsen waardevol zijn of alleen maar onnodige kosten opleveren. En of deze niet tot misleiding omtrent slagingspercentages leiden.
Wat is het nut van een TTT?
Een tussentijdse toets (TTT) is een optionele oefentoets voor het praktijkexamen bij het CBR. Deze kost evenveel als een regulier rijexamen, namelijk €120 bij het CBR plus de kosten van de rijschool, maar biedt de leerling geen kans om het rijbewijs daadwerkelijk te halen. Een examinator geeft in het voorgesprek aan dat het belangrijkste is dat de kandidaat al een examen heeft meegemaakt. Maar dan kan de kandidaat toch ook gewoon examen doen? Zo is er tenminste een mogelijkheid om te slagen. Mocht dit niet lukken, dan kan de kandidaat altijd nog een tweede keer examen doen. Hij/zij is dan ongeveer evenveel geld kwijt als een TTT met een examen
Toch zijn er veel rijscholen die voor een tussentijdse toets minder rekenen dan voor een examen. Niet heel gek, want rijscholen worden onder druk gezet om het slagingspercentage te verhogen. Een tussentijdse toets helpt hier wel aan mee, maar de leerling die betaalt om niet te slagen is hier de dupe van.
Misleidend slagingspercentage
Leerlingen die voor een tussentijdse toets kiezen hebben bovendien een hoger slagingspercentage op hun eerste examen, maar dit zegt niet zoveel als men zou denken. Leerlingen die voor een TTT kiezen hebben namelijk een slagingspercentage van 57%, terwijl het slagingspercentage zonder TTT slechts rond de 43% ligt. Dit is vrij logisch, want de leerlingen met een TTT hebben min of meer al een keer examen gedaan. Wanneer we de slagingspercentages vergelijken, moeten we dus eigenlijk focussen op het slagingspercentage van kandidaten die voor de tweede keer regulier examen doen.
Dit laatste ligt op 43%, net als het percentage voor kandidaten die voor het eerst zonder TTT examen doen. Let wel dat de 43% die het herexamen haalt bestaat uit kandidaten bestaat die het de eerste keer niet haalden (57%). Het percentage zonder TTT blijft dus niet hangen op 43% van de kandidaten; er komen juist meer geslaagde kandidaten bij. In totaal slaagt dus 67,5% na twee keer examen zonder TTT. Dit is ruim 10% hoger dan een examen met een TTT.
Nadelen van een TTT
In de rijbewijstips van het CBR staat het volgende: “Een CBR-examinator neemt de tussentijdse toets af; je instructeur rijdt mee. Na afloop krijg je een advies van de examinator. Je weet dan waar je nog aan moet werken om te slagen. Hierover ontvang je ook nog een e-mail. Samen met je instructeur kun je daarna gericht aan de slag om de slagingskans bij het échte rijexamen te verhogen!”
Dit klinkt allemaal mooi op papier, maar laten we even kritisch denken; een opgeleide rijinstructeur met een redelijke dosis ervaring hoort de leerling ook te kunnen vertellen waar ze nog aan moeten werken? Als de examinator punten aankaart die de instructeur nog niet had gerealiseerd, is deze instructeur dan wel geschikt om rijles te geven? Waarom houden we examinatoren van het CBR onnodig bezet om het werk van een rijinstructeur te verrichten? Er worden volgens het jaarverslag zo’n 100.000 tussentijdse toetsen per jaar afgenomen. En al deze kandidaten moeten minstens nog een keer examen komen doen aangezien ze voor de TTT niet kunnen slagen. En dat terwijl de wachttijden bij het CBR al jarenlang enorm hoog oplopen.
Een ander, zeer opvallend punt is hoe examengericht een opleiding met een TTT is. Alliantie Samen Sterk werken samen met het CBR om de rijschoolbranche te verbeteren, en zij claimen vaak dat er te examengericht wordt lesgegeven, zo ook het onlangs overhandigde adviesrapport van de Commissie Roemer. Echter staat dus in de rijbewijstips van het CBR: “samen met je instructeur kun je [na een TTT] gericht aan de slag om de slagingskans bij het échte rijexamen te verhogen!” Is examengericht lesgeven nou slecht of niet?
Afschaffen?
Alexander Pechtold dreigt met het afschaffen van de TTT. Alhoewel dit zeker vaart zou brengen in het inhaalproces, lijkt het niet bevorderlijk voor de inkomsten van het CBR. Het schrappen van de TTT leidt tot inkomstenverlies voor het CBR maar besparingen voor de consument. En economisch advies naar de leerling zou juist zijn om geen tussentijdse toets af te leggen en direct voor het examen te gaan. De branche moet keuzes maken: wie heeft prioriteit? De leerling of het bestuursorgaan?